Wielu z nas nie zdaje sobie sprawy, że bardzo duży wpływ na dobre przezimowanie roślin ozimych ma grubość i jakość pokrywy śnieżnej. Jest tak, gdyż to właśnie śnieg dzięki swym specyficznym właściwościom fizycznym wpływa na procesy życiowe roślin. Owa pokrywa śnieżna częściej spełnia pozytywną rolę ochronną, rzadziej zaś negatywną. Jaką? W tym artykule powiem o tym.
Zalety pokrywy śnieżnej
- Otóż pokrywa śnieżna wskutek małego przewodnictwa cieplnego zapobiega przemarzaniu roślin.Jest tak, gdy temperatura powietrza spada do poniżej – 25 stopni Celsjusza. Wtedy to gruba pokrywa śnieżna zabezpiecza rośliny przed ujemnym działaniem mrozu.
- Łagodzi również wahania temperatury w otoczeniu roślin, co jest bardzo ważne dla tych, które są płytko zakorzenione.
- Taka pokrywa śnieżna chroni też przed wysychaniem te części rośliny, które warunkują jej przeżycie. Jest to np. szyjka korzeniowa w rzepaku, czy też węzeł krzewina u zbóż.
Pokrywa śnieżna – właściwości
Takie właściwości ochronne pokrywy śnieżnej zależą tylko i wyłącznie od rodzaju śniegu i warunków, w jakich pokrywa śnieżna uformowała się na polu. Najlepszy będzie opad śniegu świeżego, w warstwie powyżej 10 centymetrów, który stopniowo wysusza się pod wpływem coraz to silniejszych mrozów. Nie tworzy zbitej skorupy, są w nim przestwory, które nie odcinają dopływu śniegu. Natomiast śnieg zlodowaciały odcina dopływ tlenu do roślin i powoduje ich wypierzenie.
Bardziej niebezpieczne dla przezimowania roślin są warunki panujące na przedwiośniu. Jest tak, gdyż w tym okresie panują zmienne warunki termiczne. Słońce wiosenne w dzień, pobudza rośliny do wegetacji, natomiast nocne spadki temperatur powodują powstawanie lodu. Taki topniejący śnieg tworzy wokół rośliny lejki, w których za dnia gromadzi się woda, a nocą zamarza uszkadzając rośliny. Śnieg zwiększa także kontrasty termiczne. Duże albedo, czyli zdolność pokrywy śnieżnej do odbijania promieni świetlnych, sprawia że na wystające ponad pokrywę części rośliny w słoneczne dni obok promieniowania bezpośredniego pochodzącego od słońca dochodzi promieniowanie odbite, co dodatkowo nagrzewa je. Może jednak powodować pleśń śniegową o której więcej przeczytasz tutaj.
Biały puch, jakim jest śnieg kształtuje też stosunki wodne w glebie. I tak oto gruba jego warstwa i powolne topnienie sprzyja gromadzeniu wody w glebie. Natomiast szybkie topnienie śniegu, przy jednocześnie zamarzniętej glebie prowadzi do bezproduktywnych spływów bądź groźnych w skutkach lokalnych podtopień i tworzenia się zastoisk wody.