Wybieramy najpiękniejszy ogród botaniczny w Polsce

Zapewne dla wielu z nas przebywanie we własnym ogrodzie to jedna z wielu przyjemności, szczególnie gdy jesteśmy sympatykami zieleni. Jednak własny ogród to jeszcze nie wszystko. Aby nacieszyć oczy niezwykłymi roślinami warto wybrać się do ogrodów, których drzwi otwarte są dla wszystkich zainteresowanych. Mowa tu oczywiście o ogrodach botanicznych. A, co to właściwie jest ten ogród botaniczny?

Otóż ogród botaniczny to urządzony i zagospodarowany teren wraz z infrastrukturą techniczną i budynkami funkcjonalnie z nim związanymi. Pełni on kilka ważnych funkcji. Jest przede wszystkim miejscem uprawy roślin pochodzących z różnych stref klimatycznych i ośrodkiem hodowli flory poszczególnych gatunków. Dodatkowo to obszar zagospodarowany szczególnie dla poszerzenia wiedzy na temat roślinności i gatunków chronionych. Ta niepowtarzalna atmosfera i otaczające piękno ogrodu botanicznego będą wspaniałym miejscem na wycieczkę z rodziną. Wielu pasjonatów z całą pewnością zna ogrody botaniczne w Polsce. W samym kraju, nad Wisłą istnieje 34 obszarów uznanych za ogrody botaniczne. W ich skład wchodzą m.in. ogrody roślin leczniczych, arboreta i palmiarnie. Ja postanowiłam podążyć podobnym tropem i opisać ogród botaniczny we Wrocławiu, Krakowie, Powsinie, Łodzi, Poznaniu i Lublinie. Oto i one:

OGRÓD BOTANICZNY UNIWERSYTETU WROCŁAWSKIEGO WE WROCŁAWIU

Ogród ten został założony w roku 1811. Znajduje się po północnej stronie katedry Św. Jana Chrzciciela i kościoła Św. Krzyża, częściowo w obrębie historycznego Ostrowa Tumskiego, w odległości około 2 km od Rynku. Obecnie obszar Ogrodu Botanicznego obejmuje 7,4 ha, w tym 0,33 ha znajduje się pod szkłem. Jest w nim około 7,5 tysiąca gatunków roślin, a licząc różne ich odmiany liczba ta nawet sięga 11,5 tysiąca roślin szklarniowych i gruntowych. W Arboretum, który znajduje się na terenie Ogrodu Botanicznego rosną m.in. cypryśniki błotne, mamutowce, sekwoja wieczniezielona, cedry, szydlice kuningamie, modrzew polski, metasekwoje, cyprysowce Leylanda i sośnice. We Wrocławskim Ogrodzie Botanicznym spośród drzew, które tam rosną za pomniki przyrody uznano 27 z nich, m.in.: dęby, cisy, miłorzęby, buki i plantany. W ogrodzie tym oprócz ekspozycji roślinnych można podziwiać również zbudowany w 1856 roku na terenie alpinarium przekrój geologiczny wałbrzyskich złóż węgla kamiennego, przedzielonych osadami piaskowców i łupków. Wkomponowano w ekspozycję tą skamieniałe odciski wymarłych roślin i skamieniałe pnie drzew. Filialną jednostką Wrocławskiego Ogrodu Botanicznego jest od 1988 roku ponad 70 – hektarowe arboretum w Wojsławicach niedaleko Niemczy, słynącego z wielkiego zbioru rododendronów i rzadkich drzew iglastych. W ogrodzie tym możemy wyróżnić kilka działów:

•  gruntowe rośliny ozdobne – jest to dział położony w zachodniej części Ogrodu. Został utworzony w latach 60. XX w., z myślą o propagowaniu dekoracyjnych roślin ogrodniczych. Podziwiać tu można kolejno zakwitające byliny, liczącą 30 odmian kolekcję hiacyntów, 80 odmian narcyzów, a także kolekcje kosaćców, piwonii i liliowców.
• systematyka – zajmuje powierzchnię około 2 ha, położoną w centralnej części wrocławskiego Ogrodu Botanicznego.
• arboretum –  to dział utrzymany w charakterze parku spacerowego, rosną tu zarówno rodzime, jak i obce gatunki drzew i krzewów.
• alpinarium – znajduje się tu około 1500 gatunków i odmian uprawnych roślin skalnych. Jego osobliwością jest profil geologiczny.
• rośliny wodne, błotne i akwariowe –  znajduje się tu jedna z największych na świecie, bo licząca ponad 250 taksonów kolekcja subtropikalnych i tropikalnych roślin wodnych i błotnych.
• rośliny szklarniowe – to Wrocławska kolekcja szklarniowa licząca ogółem blisko 5000 taksonów, należąca do najbogatszych w Polsce.
• dydaktyka i morfologia roślin – zgromadzono tu ekspozycję gatunków
• pnącza-  to największa w Europie kolekcja dzikich gatunków pnączy zimujących w gruncie oraz odmiany ogrodnicze i gatunki jednoroczne roślin pnących.
• panorama natury jest to stała wystawa prezentująca wszystkie ery oraz okresy wchodzące w ich skład. Głównym elementem prawej strony wystawy jest panoramiczny obraz o rozmiarach 36 x 2 m, dzieło znanego wrocławskiego artysty malarza Janusza Merkla, w realistyczny sposób przedstawiające rozwój życia na Ziemi od kambru do czwartorzędu.

OGRÓD BOTANICZNY UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO W KRAKOWIE

W Ogrodzie Botanicznym w Krakowie znajduje się około 5000 gatunków i odmian roślin z całego świata, w tym prawie 1000 gatunków drzew i krzewów i ponad 2000 gatunków i odmian roślin szklarniowych. Arboretum jest to parkowa część Ogrodu, która skupia kolekcję drzew i krzewów, zajmuje największą powierzchnię. Kolekcja roślin drzewiastych liczy około 1000 gatunków i odmian, najcenniejsze grupy to klony oraz dęby. Wśród wielu pięknych i znakomitych roślin króluje mający około 230 lat ” Dąb Jagielloński – dąb szypułkowy. Obszar Ogrodu Botanicznego podzielony jest na kilka działów. I tak:

• Kolekcje roślin tropikalnych – szklarnie;
• Victoria – nazwa pochodzi od Wiktorii królewskiej Victoria amazonicarosnącej w basenie;
• Jubileuszowa – zbudowana z okazji jubileuszu 600 – lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego w 1964 r.;
• Holenderka – nazwa oznacza typ szklarni;
• Rośliny gruntowe;
• Roślinny biblijne;
• Arboretum;
• Systematyka roślin;
• Biologia roślin;
• Rośliny chronione;
• Alpinarium;
• Rośliny lecznicze i inne użytkowe;
• Rośliny ozdobne;
• Rośliny wodne.

OGRÓD BOTANICZNY ŁÓDZKI

Ogród Botaniczny im. Jakuba Mowszczowicza w Łodzi powstał w 1929 roku na terenie parku Źródliska. Po zakończeniu się II wojny światowej na terenie przyległym do Parku na Zdrowiu rozpoczęto tworzenie nowego ogrodu botanicznego. Powierzchnia Łódzkiego Ogrodu Botanicznego wynosi 67 ha, z czego 2 ha obejmuje pierwotny ogród botaniczny w Parku Źródliska i znajdującą się tam Palmiarnię. Owy ogród znajduje się w zachodniej części miasta w dzielnicy Polesie przy ul. Krzemienieckiej 36/38. Roślin zgromadzonych i wyhodowanych w Łódzkim Ogrodzie Botanicznym jest ponad 3500. Prezentowane są w 9 działach tematycznych m.in.:

Ogród japoński – jest to teren położony nad dwoma niewielkimi stawami w części północno – wschodniej ogrodu o powierzchni 2 ha. Prezentowane są tu rośliny pochodzące z Japonii, Chin i innych krajów Dalekiego Wschodu.
Dział systematyki roślin zielnych to dział o powierzchni 1,5 ha, położony w północno – wschodniej części Ogrodu.
Alpinarium, czyli teren górzysty ukształtowany z bloków skalnych z krętymi ścieżkami. Rosną tu m.in. dzwonki karpackie, floks szydlasty, dziewięćsił bezłodygowy, gęsiówka kaukaska, pigwowce, rododendrony, ostrokrzewy, modrzewie, jałowce, daglezje, świerki serbskie i kaukasie, sosny, cisy, limba.
Dział biologii i morfologii roślin – o powierzchni 7 ha, położony we wschodniej części Ogrodu. Rośnie tu około 280 gatunków i odmian drzew i krzewów oraz ponad 440 taksonów roślin zielnych.
Dział kolekcji roślin ozdobnych – o powierzchni 2,1 ha, położony w południowo – zachodniej części Ogrodu. Zgromadzono tu m.in. kolekcję róż, różaneczników oraz drzewa i krzewy iglaste.
 Dział zieleni parkowej-  o powierzchni 9 ha, położony w centralnej części Ogrodu.
Dział flory polskiej – o powierzchni 9,2 ha, położony w północno – zachodniej części Ogrodu na terenie dawnych szkółek miejskich.
Dział roślin leczniczych i przemysłowych – to najstarszy dział prezentujący często niepozorne rośliny, z których robi się syropy, wyciągi, esencje, nalewki czy napary np. dziurawiec, skrzyp, dziewanna, wiesiołek dwuletni, len, poziomka, czerwonolistna bazylia rdest wężownik, bylica pioun, kminek, kokoryczka, mydlica lekarska.
Arboretum – największy dział o powierzchni 18,7 ha, zajmuje południową część Ogrodu.

OGRÓD BOTANICZNY W POZNANIU

Jest to placówka naukowa i edukacyjna Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Owy ogród botaniczny zlokalizowany jest w dzielnicy Ogrody, która pełni jednocześnie funkcję publicznego parku. Poznański Ogród Botaniczny znajduje się w zachodniej części miasta Poznania w wspomnianej już dzielnicy Ogrody. Wyróżniamy w nim takie działy i kolekcje roślinne jak:

kolekcje szklarniowe:
    Sukulenty;
    Rośliny strefy międzyzwrotnikowej;
    Rośliny strefy podzwrotnikowej;
Dział kolekcji gruntowych
Dział biologii roślin;
Dział roślin ozdobnych;
 Dział ekologiczno – geograficzny – składa się z dwóch części. Druga to kompleks szuwarowo – łąkowy położony przy północno – wschodniej granicy ogrodu;
Dział geografii roślin. W dziale tym poprowadzono szereg ścieżek edukacyjnych;
Dział kolekcji dendrologicznych. Prezentowane są w nim drzewa i krzewy o różnorodnych wartościach dekoracyjnych;
 Dział systematyki roślin. Bogato reprezentowane są kolekcje: skalnicowatych, różowatych, bobowatych, jasnowatych i astrowatych. Zaś dużą wartość dydaktyczną posiadają kwatery ze zbiorami bukowatych i brzozowatych;
Alpinarium – na 6000  m² zgromadzono ok. 1600 taksonów roślin z różnych pasm górskich stref od umiarkowanej po subarktyczną oraz ze strefy subantarktycznej. Najbogatsza jest kolekcja roślin Karpat, a w szczególności Tatr. Zawiera ona ok. 350 taksonów ze stanowisk naturalnych, w tym wieleendemitów.
Dział roślin wodnych i bagiennych;
Dział roślin rzadkich i ginących. Zbiór ten umożliwia zachowanie w warunkach ex situ, rozmnażanie i reintrodukcję wybranych roślin.

OGRÓD BOTANICZNY UNIWERSYTETU MARII CURIE – SKŁODOWSKIEJ W LUBLINIE

Ogród ten powstał 23 lutego 1965 roku. Położony jest w północno – zachodniej części Lublina w dzielnicy Sławin przy skrzyżowaniu ulicy Sławinkowskiej, Alei Solidarności i Alei Warszawskiej. Kolekcje Ogrodu liczą ponad 1600 gatunków drzew i krzewów, ponad 3300 roślin zielnych, rosnących w gruncie oraz około 1600 gatunków roślin szklarniowych. W parku rośnie 106 drzew w wieku ponad 100 lat. W ogrodzie tym są działy i kolekcje roślinne takie jak:

Dział Roślin Cebulowych i Bulwiastych
Dział Dendrologii (Arboretum)
Rośliny Biblijne
Dział Flory Polski
Rośliny Chronione
Dział Roślin Górskich (Alpinarium)
Dział Roślin Ozdobnych
„Pałacówka” i „Wąwóz Ozdobny”
Rośliny Ozdobne „Nad Stawami”
Kolekcje Bylin
Rosarium
Dział Systematyki Roślin
Dział Roślin Tropikalnych i Subtropikalnych
Dział Roślin Użytkowych
Dział Roślin Wodnych i Bagiennych

OGRÓD BOTANICZNY W POWSINIE

Ogród Botaniczny Państwowej Akademii Nauk w Powsinie zajmuje powierzchnię 40 ha – z czego dla zwiedzających udostępniono około 27 ha.
Ogród podzielony jest na 5 działów:

dział flory Polski
arboretum
dział roślin użytkowych
dział roślin ozdobnych
dział roślin egzotycznych

Każdy z działów podzielony jest na odrębne kolekcje.