Mszyce (Aphiolina)
Ten pospolity owad jest dobrze znany każdemu ogrodnikowi, a także hodowcy roślin domowych. Mszyce mogą zasiedlać niemal wszystkie rośliny zielne, krzewy oraz drzewa liściaste i iglaste. Te szkodniki nie są zbyt wybredne i potrafią zadowolić się pędami, łodygami, pąkami kwiatów oraz liśćmi wielu roślin uprawnych i ozdobnych. Ci niewielcy 2-5 milimetrowi roślinożercy różnią się pod względem barwy: przybierając kolory od żółci, poprzez róż, zieleń, brąz aż po ubarwienie czarne. Mszyce charakteryzują się dużą zmiennością rozwoju. U owadów tych pojawiają się pokolenia różniące się budową i roślinami żywicielskimi, na których żerują. Latem przychodzą na świat liczne pokolenia mszyc zarówno w postaci bezskrzydłej jak i uskrzydlonej. Młode szkodniki tego gatunku zwane nimfami w okresie dorastania kilka razy pozbywają się zewnętrznych pancerzyków. Przybierają wtedy białawy lub przezroczysty kolor i gromadzą się na wierzchniej stronie liścia. Rozmnażanie mszyc zmienia się wraz z sezonem i zachodzi w niesamowitym tempie. Mszyca porusza się bardzo wolno i nie reaguje na dotknięcie. Szkodniki te często żyją w symbiozie z mrówkami, które spijają ich miodową wydzielinę. W zamian mrówki chronią je przed wrogami oraz przenoszą na właściwe rośliny tym samym zapewniając odpowiedni pokarm. Dodatkowo w czasie zimy mrówki przechowują mszyce w mrowisku.
Jak mszyce szkodzą naszym roślinom?
Te drobne szkodniki wysysają soki z komórek sitowych lub miękiszu. Wprowadzona przez nie ślina przedostaje się do tkanek rośliny i zmienia jej metabolizm. Atak mszyc przejawia się zahamowaniem wzrostu rośliny, zniekształceniem liści i pędów. Owady te mogą również doprowadzić do wyschnięcia tkanek i zakażenia grzybami.
Jak zwalczać te szkodniki?
Zwalczanie mszyc nie jest łatwe, ale konieczne, jeśli chcemy, żeby nasze rośliny zdrowo rosły i pięknie kwitły. Zwyczajny sposób na mszyce to ich wyzbieranie lub spłukanie silnym strumieniem wody. Pomocni, także mogą być wrogowie naturalni mszyc: drapieżne biedronki, pluskwiaki, pasożytnicze błonkówki oraz larwy bzygowatych i pryszczarkowatych. Gdy metody takie zwiodą pozostaje nam wtedy podjąć walkę chemiczną. Jednak jeśli chcemy zastosować preparaty chemiczne musimy przed ich użyciem rozpatrzyć pewną kwestie – czy rośliny zaatakowane przez szkodniki nie rosną w pobliżu warzyw i owoców, które będziemy później spożywać. Taka walka antymszycowa może narazić spożywane rośliny jak i nas samych. Zabiegi chemiczne stosuje się przed kwitnieniem, a nawet po kwitnieniu używając takich preparatów jak: Mospilan, Pirimor 50DP, Confidor czy Alfamor, Talstar. Jednak często dostępny w sklepach ogrodniczych preparat na mszyce o działaniu kontaktowym jest mało skuteczny. Może on nie dosięgnąć szkodników siedzących w podwiniętym liściu. Najczęściej stosowane są preparaty chemiczne o działaniu systemicznym. Składniki takiego specyfiku dostają się bezpośrednio do naczyń rośliny i wraz z sokiem roślinnym są transportowane do każdej komórki. Substancja owadobójcza jest zupełnie nieszkodliwa dla rośliny. Preparaty takie mogą występować w postaci pałeczek, albo granulatu owadobójczego. Więcej o zwalczaniu mszyc możesz przeczytać tutaj i tutaj.
Mszyce w twoim ogrodzie – gatunki
Mszyca kapuściana (Brevicoryne brassicae)
Biologia: Szkodniki bezskrzydłe są zielonożółte z woskowym nalotem zaś formy uskrzydlone mają głowę i tułów czarne, a odwłok zielony z czarnymi plamkami.
Atakowane rośliny: Owad ten pojawia się w II połowie czerwca. Populacja tych mszyc osiąga poziom szczytowy na przełomie lipca i sierpnia. Z roślin kapustnych najliczniej zasiedla: kapustę głowiastą białą, kapustę włoską, brokuły, kalafiory. Najmniej tego szkodnika jest na kapuście czerwonej. Mszyca ta atakuje również rzepak, rzepik łącznie z chwastami.
Szkodliwość: Kolonizuje rośliny i sprawia, że ich młode pędy opóźniają swój rozwój i są osłabione. W tym samym czasie rozsiewa pewna odmianę wirusa mozaikowego.
Na zaatakowanych wierzchnich stronach liści kapusty pojawiają się żółte płaty. Mszyca ta najgroźniejsza jest w okresie formowania się główek. W przypadku brokuła zwykle pojawia się od spodu liści, ale również na łodygach. Można zauważyć kolonie szaro-zielonych owadów pokrytych woskowatą powłoką. Na rzepaku występuje na górnej części pędów kwiatowych.
Zapobieganie: Natychmiastowe usunięcie i zniszczenie starych upraw kapusty po wydaniu przez nie plonu.
Zwalczanie: Należy stale spryskiwać rośliny środkami organicznymi, które zawierają kwasy tłuszczowe lub olej rzepakowy.
Mszyca brzoskwiniowa (Myzus persicae)
Biologia: To ssące owady bezskrzydłe lub skrzydlate, o zabarwieniu od bladozielonego, po żółty, do różowego.
Atakowane rośliny: Mszyce te występują na różnych roślinach, w tym drzewa, krzewy, rośliny pnące oraz warzywa i drzewa owocowe.
Szkodliwość: Żerują głównie na najmłodszych liściach i pędach powodują ich zniekształcenie. Na spodniej stronie liści powstaje kleista powłoka, której towarzyszy czarna pleśń. Na brzoskwini obserwuje się mniejszą liczbę zawiązywanych owoców. Mogą przenosić wirusy między roślinami.
Zapobieganie: Należy usunąć i spalić silnie zainfekowane rośliny. W pobliżu roślin posadzić aksamitkę i nagietka, które przyciągają żerujące na mszycach bzygi.
Zwalczanie: Pierwsze mszyce pojawiają się późną wiosną, więc należy spryskiwać je bifentryną.
Mszyca burakowa (Aphis fabae)
Biologia: Owady bezskrzydłe są matowoczarne, z odcieniem brązowym zaś formy uskrzydlone są czarnozielone i błyszczące.
Atakowane rośliny: Mszyce te zimują swoje jaja na pędach kaliny, trzmieliny i jaśminowca. Wiosną następuje rozwój kilku pokoleń na żywicielach zimowych. Na koniec maja formy uskrzydlone przelatują na żywicieli letnich jak: bób, buraki, wyka, mak, komosa, szczaw, szpinak.
Szkodliwość: Szkodniki te mogą tworzyć duże kolonie na wierzchołkach roślin, później mogą zasiedlać całe rośliny. W przypadku buraka i bobu powodują znacznie zmniejszenie plonów tych roślin.
Zwalczanie: Zabieg ten przeprowadza się gdy na plantacji pojawiają się pierwsze uskrzydlone mszyce. Można zastosować preparaty ochronne przed mszycą np. Gaucho 70WS.
Mszyca jabłoniowa (Aphis pomi)
Biologia: Bezskrzydłe mszyce są zielone i pokryte woskiem zaś formy uskrzydlone mają 2 poprzeczne zielone pasy na przedpleczu.
Atakowane rośliny: Występuje na drzewach i krzewach z podrodziny jabłoniowych.
Szkodliwość: Atakują zwłaszcza szkółki i młode sady jabłoniowe. Występują na szczytowych pędach , odrostach korzeniowych, ogonkach liściowych i nerwie głównym liści. Pędy i liście zwijają się, na pędach powstają pętelki.
Zwalczanie: Wycinanie zainfekowanych pędów. Preparaty chemiczne należy zastosować w kwietniu, kiedy pojawiają się pierwsze kolonie mszyc.